هوتو و كمربند، جزء مهم ترين غارهاي باستاني كشور هستند كه در بهشهر مازندران واقع شده اند. كاوش هاي باستان شناسي در اين غارها نشان از زندگي انسان در بيش از 7000 سال پيش دارد.
«علي ماهفروزي»، مدير پاگاه پژوهشي غارهاي باستاني استان مازندران با اشاره به سايت موزه شدن اين غارها گفت: «سال جاري اعتباري بالغ بر 10 ميليون تومان به حساب دفتر پژوهشي غارهاي باستاني استان مازندران ريخته شد تا با واگذاري آن به يك شركت معتبر، غارهاي هوتو و كمربند به سايت موزه غارهاي باستاني تبديل شوند.»
او در خصوص علت انتخاب اين غارها گفت: «در استان مازندران غارهاي بسيار مهمي وجود دارد كه هوتو و كمربند از آن دسته هستند. پيش از انقلاب از ميان غارهاي باستاني مازندران هوتو و كمربند تنها غارهايي بودند كه مور كاوش هاي باستان شناسي قرار گرفتند. به همين علت مي توان با استفاده از اطلاعاتي كه در حفاري هاي باستان شناسي اين دو غار بدست آمده است آنها را به يك سايت موزه بدل كرد.»
هم اكنون با كاوش هاي انجام گرفته در اين غارها مشخص شده است كه انسان ها در 7000 سال پيش چگونه در اين غارها زندگي مي كردند. شواهد بدست آمده نشان مي دهد كه اقوام ساكن در اين غارها افرادي كوچ رو بوده اند كه از اين غارها به عنوان استقرار گاه هاي موقت استفاده مي كردند.
از جمله غارهاي مهم استان مازندران، غار كوميشان است كه هم چنان اصرار خود را ناگفته باقي گذاشته است.
ماهفروزي با اشاره به برنامه هاي آينده پايگاه پژوهشي غارهاي استان مازندران گفت: «اين غار توسط آمريكايي ها پيش از انقلاب مورد كاوش هاي باستان شناسي قرار گرفت، اما كار آنها نيمه كاره باقي ماند. پيش از انجام هر كاري بايد ابتدا دهانه غار را از خار و خاشاكي كه در اين مدت پديد آمده است پاك كرد و پس از آن با يك برنامه از پيش تعيين شده كاوش در اين غار را آغاز كرد.»
شواهد بدست آمده از كاوش هاي اوليه در اين غار نشان از قدوت 13 هزار ساله آن دارد.
به تازگي تاريخ نگاري روي شي سنگي كه از حفاري هاي باستان شناسي غارهاي باستاني مازندران بدست آمده است از قدمت 400 هزار ساله سكونت در اين استان خبر مي دهد. باستان شناسان احتمال مي دهند كه آزمايش هاي بيشتر قدمت اين شي سنگي را افزايش مي دهد.(chn)